Najważniejsze trendy IT w 2024 roku
Tempo zmian technologicznych nie zwalnia, a zastosowanie sztucznej inteligencji ma przynieść rewolucję porównywalną tylko z uruchomieniem internetu. Jednak o biznesie IT w tym roku będą stanowiły nie tylko trendy związane z nowymi technologiami, ale również z umiejętnościami ludzi i regulacjami. Oto siedem najważniejszych zjawisk, które menedżerowie IT powinni uwzględniać w swoich planach.
CZEGO SIĘ DOWIESZ Z TEGO ARTYKUŁU:
|
Przepowiadanie trendów w IT na najbliższe miesiące może przypominać zaglądanie do szklanej kuli. Ale jeśli za prognozy te odpowiadają najpoważniejsi analitycy, warto je rozważyć i spróbować odpowiedzieć sobie na pytanie, czy i w jakim stopniu dotkną nas i naszych firm. W tym materiale posługujemy się analizami przeprowadzonymi m.in. przez ekspertów Gartnera[1], IDC[2], Deloitte[3], oraz wydawnictw Inc.[4] oraz Forbes[5]. Oto one:
1. AI – od teorii do praktyki
Pojęcie sztuczna inteligencja jest już obecnie odmieniane przez wszystkie przypadki. To jedna z prawdziwie rewolucyjnych technologii, których pojawienie się i upowszechnienie w realny sposób zmienia rzeczywistość biznesową w każdym jej aspekcie. Po okresie dziecięcym, duże modele językowe i generatywna sztuczna inteligencja, taka jak ChatGPT czy Anthropic, zaczynają potwierdzać swoją przydatność dla biznesu. Według Gartnera do 2025 roku sztuczna inteligencja będzie generować 10 proc. wszystkich danych – oznacza to, że 2024 rok będzie pod tym względem kluczowy.
Potwierdzają to eksperci Boston Consulting Group, którzy twierdzą, że aby osiągnąć biznesowe korzyści za pięć lat, firmy musza wdrożyć strategie wykorzystania AI już teraz[6]. Z kolei Goldman Sachs[7] prognozuje, że wdrożenie generatywnej sztucznej inteligencji może w ciągu dekady podnieść produkt krajowy brutto o 7 proc. Wśród najważniejszych zmian analitycy wymieniają łatwiejszą automatyzację pracy, zmiany w zatrudnieniu i stworzenie nowych zawodów, w których ludzie będą współpracowali z algorytmami.
Dla menedżerów IT oznacza to konieczność zdefiniowania potencjalnych pól wykorzystania AI w firmie oraz znalezienia takiego sposobu jej wdrożenia, który przyniesie korzyść biznesową.
2. Ludzie i umiejętności miękkie
Ponieważ wykorzystanie AI sprawi, że najbardziej techniczne aspekty pracy specjalistów IT będzie można zautomatyzować – od kodowania, przez konfigurację urządzeń, po analizę danych – będzie rosnąć znaczenie umiejętności miękkich. Inteligencja emocjonalna, umiejętności interpersonalne, dobra komunikacja, cechy przywódcze – tego będą poszukiwać pracodawcy nie tylko w 2024 roku, ale również w latach następnych.
Nie ulegnie rozwiązaniu natomiast problem z niedostatkiem wykwalifikowanych kadr. Dla menedżerów odpowiedzialnych za kwestie związane z nowymi technologiami będzie to oznaczało konieczność przekierowania wysiłku z poszukiwania nowych pracowników w stronę szkolenia i podnoszenia kwalifikacji tych już obecnych w firmie. Szkolenia obejmą zaś wszystko, co jest związane z wykorzystaniem nowych technologii, takich jak AI.
3. Wydatki na IT i korzyści biznesowe
W 2024 roku utrzyma się trend optymalizacji wydatków na IT, a dokładniej – poszukiwaniu wartości biznesowej wdrożeń nowych technologii. O ile inwestycje w takie obszary, jak cyberbezpieczeństwo zostaną zachowane, o tyle nakłady na rozwój infrastruktury własnej, inwestycje w nowy sprzęt będą musiały zostać powiązane z efektywnością biznesową – wygenerowanym wzrostem przychodów lub oszczędnościami.
Dla wielu firm korzystniejsza w tym aspekcie może okazać się transformacja w kierunku modelu as-a-Service i uzyskanie elastyczności oraz skalowalności bez ponoszenia istotnych wydatków na instalację i wdrażanie własnych rozwiązań. Takie podejście zapewni również przewidywalne rozliczenia.
Wdrożenia nowych technologii będą musiały przynieść wyraźne i policzalne korzyści w aspekcie biznesowym – liderzy projektów powinni się do tego przygotować.
4. Połączenie zespołów IT i cyberbezpieczeństwa
Zmiany organizacyjne mogą również dotknąć działy zajmujące się utrzymaniem i rozwojem infrastruktury IT oraz cyberbezpieczeństwa. To proces w pewien sposób przeciwny w stosunku do tego, jaki obserwowaliśmy w ostatnich latach – „emancypacji” ekspertów ds. bezpieczeństwa i rosnącej roli CISO w organizacji (nawet do poziomu członka zarządu).
Zespoły te działające jako oddzielne silosy nie będą jednak w stanie realizować swoich zadań w obliczu nowych zagrożeń i wyzwań dla biznesu. Pojedyncze zagrożenia już obecnie mogą wymagać jednolitej reakcji. Wspierając bliższą współpracę, dzieląc się technologiami i platformami, te do niedawna odrębne zespoły mogą połączyć swoją wiedzę specjalistyczną, aby wzmocnić ochronę przed wyrafinowanymi zagrożeniami cybernetycznymi.
5. Wdrażanie rozwiązań zero trust
Wspomniany wyżej model pracy hybrydowej, wykorzystywania prywatnych urządzeń do pracy w dowolnym miejscu i czasie oraz przenoszenie zasobów firmy do chmury wzmocni trend wdrażania filozofii zerowego zaufania. To element nowoczesnych rozwiązań SD-WAN/SASE zapewniający ochronę najistotniejszych danych firmy.
Systemy takie już obecnie umożliwiają definiowanie ról użytkowników i przyznawanie im dostępu do zasobów zgodnie z nimi. Dodanie do tego sztucznej inteligencji wzmocni ochronę danych przez zautomatyzowane zarządzanie tożsamością, analizę behawioralną, lepszą ochronę punktów końcowych, czy działania systemów cyberbezpieczeństwa w chmurze.
Zero trust i sztuczna inteligencja to również odpowiedź na coraz bardziej skomplikowane ataki wykorzystujące AI do tworzenia treści spear phishingowych i automatyzacji omijania „tradycyjnych” strategii obronnych.
6. Jeszcze więcej obowiązków
Nakładane na poziomie unijnym i krajowym wytyczne dotyczące zrównoważonego biznesu oraz praktyk ESG będą stanowić coraz istotniejsze wyzwania dla menedżerów odpowiadających za technologie. Gartner przewiduje, że do 2027 roku ok. jedna czwarta wynagrodzenia osób pełniących funkcje CIO będzie powiązana z wdrożeniami w tym obszarze. Najważniejsze elementy tej strategii wg. Harvard Business Review[8] to gospodarka odpadami, niskoemisyjność, pozyskiwanie energii z odnawialnych źródeł oraz energooszczędne rozwiązania biurowe (m.in. Internet Rzeczy).
Istotne będą również regulacje dotyczące sztucznej inteligencji – jej trenowania, wykorzystywania oraz tzw. wyjaśnialności (zrozumienia procesów prowadzących do określonego wyniku). Pojawią się również narzędzia pozwalające na testowanie i walidację treści generowanych przez modele AI oraz wytyczne dotyczące etyki jej stosowania.
Dla menedżerów IT kluczowe będzie jednak wdrażanie szeregu regulacji określających kwestie cyberbezpieczeństwa. Do najważniejszych należą nowelizacja ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa, implementacja europejskiej dyrektywy ws. środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii – czyli NIS2, DORA – rozporządzenie ws. operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego, czy wreszcie Aktu o Cyberodporności CRA ws. cyberbezpieczeństwa urządzeń i CER – dyrektywy o odporności podmiotów krytycznych.
7. Komputery kwantowe – nowy początek
Na koniec najdalej idąca, ale i niepokojąca prognoza – kwantowa rewolucja. Komputery kwantowe już istnieją, choć ich wykorzystanie jest na razie mocno ograniczone do prowadzenia eksperymentów naukowych – w większości przypadków to działania na pograniczu fantastyki naukowej. Biorąc pod uwagę tempo rozwoju technologii, ich możliwości (czas wykupiony na takich maszynach) mogą jednak trafić do użytku komercyjnego już w 2024 roku. Jeżeli tak się stanie, posłużą do modelowania biologicznego, klimatu, finansów, sztucznej inteligencji czy kryptografii. Według Fortune Business Insights rynek usług przetwarzania kwantowego wzrośnie z ok. 900 mln dolarów w 2023 roku do ponad 6,5 mld dolarów w 2030 roku[9].
Rewolucja kwantowa niesie najistotniejsze implikacje dla kryptografii – sposób działania takich komputerów czyni większość przyjętych obecnie form szyfrowania danych zupełnie nieprzydatnymi. Firmy, które będą chciały w sposób szczególny chronić wrażliwe dane powinny się zatem skupić na wdrożeniu technik kryptografii postkwantowej (PQC).
Czy na obecnym stopniu zaawansowania komputerów kwantowych takie działania mają sens? Eksperci przewidują, że dla hakerów atrakcyjnym modelem działania stanie się wykradzenie zaszyfrowanych danych teraz i odszyfrowanie ich w przyszłości (Store Now, Decrypt Later)[10].
Najważniejsze wnioski
Nowe wyzwania, jakie stawia przed menedżerami IT 2024 rok, wymagają świeżego spojrzenia na kompetencje własne, zespołu oraz partnerów świadczących usługi w tym zakresie. Typowo techniczne umiejętności będą schodzić na drugi plan, podczas gdy coraz istotniejsze będą umiejętności miękkie i zdolność do strategicznego wytyczania celów uwzględniających twarde wymogi biznesu. O czym warto pamiętać?
- Wdrożenie zasad zrównoważonego rozwoju (i szeroko pojmowanych ESG) to konieczność. Zlekceważenie tego obszaru może negatywnie odbić się na kondycji firmy. Odpowiedzialność za to spada m.in. na menedżerów ds. technologii.
- Lekceważenie lub opóźnienia we wdrożeniach regulacji krajowych i europejskich będą skutkować karami.
- To najwyższy czas, by zastanowić się nad wykorzystaniem technik sztucznej inteligencji w każdym aspekcie funkcjonowania przedsiębiorstwa.
- Funkcjonowanie skutecznej infrastruktury sieciowej i cyberbezpieczeństwa bez AI jest dziś praktycznie niemożliwe.
- Zrealizowanie celów biznesowych bez zmian organizacyjnych spowodowanych postępem technologicznym będzie bardzo trudne.
[1] https://www.gartner.com/en/articles/gartner-top-10-strategic-technology-trends-for-2024
[2] https://www.idc.com/research/viewtoc.jsp?containerId=US50401023
[3] https://www2.deloitte.com/xe/en/insights/focus/tech-trends/2024.html
[4] https://www.inc.com/anis-uzzaman/the-10-top-technical-business-trends-of-2024.html
[5] https://www.forbes.com/sites/bernardmarr/2023/09/25/the-10-biggest-business-trends-for-2024-everyone-must-be-ready-for-now/?sh=226a22f159ab
[6] https://www.bcg.com/capabilities/artificial-intelligence/generative-ai
[7] https://www.goldmansachs.com/intelligence/pages/generative-ai-could-raise-global-gdp-by-7-percent.html
[8] https://hbr.org/2017/05/saving-the-planet-from-ecological-disaster-is-a-12-trillion-opportunity
[9] https://www.fortunebusinessinsights.com/quantum-computing-market-104855
[10] https://www.mtg.de/en/post-quantum-cryptography/what-is-pqc#:~:text=Post%2DQuantum%20Cryptography%20(PQC),against%20attacks%20from%20quantum%20computers.
Data publikacji: 31.01.2024
