Bycie smart z możliwości staje się dziś koniecznością
Uznawane nie tak dawno temu za futurystyczne wizje, a w najlepszym razie intrygujące ciekawostki rozwiązania smart city coraz silniej wpływają na rozwój i funkcjonowanie kolejnych polskich miast. Choć ich wdrażaniu wciąż przyświeca idea podwyższania komfortu życia mieszkańców i poprawy ich bezpieczeństwa, to w kontekście kryzysu energetycznego czy szalejącej inflacji coraz ważniejszą rolę odgrywa czysta ekonomia. Inteligentne miasto jest po prostu znacznie tańsze i łatwiejsze w zarządzaniu, a zaoszczędzone środki jego władze mogą przeznaczać na inne potrzeby lokalnej społeczności.
| CZEGO SIĘ DOWIESZ Z TEGO ARTYKUŁU:
|
Samorządowcy z każdego zakątka kraju nie kryją, że przyszłoroczny wzrost wydatków koniecznych do obsługi kluczowych obszarów ich miast mrozi krew w żyłach. W samej tylko Warszawie rachunki za energię w 2023 roku mają być wyższe o pół miliarda złotych – równowartość budowy nowego szpitala, kilkunastu szkół czy zakupu 150 nowoczesnych autobusów1. Nic więc dziwnego, że gospodarze miast szukają wszelkich możliwych oszczędności, konsultując się w tej sprawie z ekspertami, naukowcami i przedstawicielami sektora prywatnego. Ci z kolei podpowiadają, że z każdego kryzysu można wyjść silniejszym – inwestując w innowacyjne rozwiązania z obszaru smart city, które będą procentować przez kolejne dekady.
Technologia w służbie miastu
Pierwszym z brzegu przykładem takiego działania jest wdrożenie inteligentnego zarządzania oświetleniem ulicznym, które odpowiada za niemal jedną trzecią rachunków za energię miasta. Sama tylko – znana z naszych prywatnych, domowych bądź biznesowych doświadczeń — zmiana oświetlenia na technologię LED redukuje koszty energii elektrycznej o 30–40 proc., a wdrożenie systemu sterowania oświetleniem opartego o technologię Narrowband-IoT może przynieść kolejnych 20-30 proc. oszczędności. Dodatkowo inteligentne zarządzanie oświetleniem ulic pozwala miastu zachować ponad jedna czwartą pieniędzy przeznaczanych na jego rutynową konserwację. Zarówno w przypadku największych metropolii, jak i mniejszych ośrodków, oznacza to oszczędności sięgające wielu milionów złotych rocznie.
W tym miejscu wyjaśnić należy, czym właściwie jest technologia Narrowband-IoT, stanowiąca spoiwo większości rozwiązań z zakresu inteligentnego zarządzania miastem. Opiera się ona na idei Internetu rzeczy (IoT), czyli łączenia urządzeń w celu optymalizacji ich wspólnego działania. Standard NB-IoT pozwala na energooszczędną transmisję danych, a w połączeniu z niespotykaną dotąd w innych technologiach, pojemością sieci — obsługę wielu terminali bądź odbiorników jednocześnie. Ponadto NB-IoT obsługuje najnowsze zabezpieczenia, co dzięki fizycznej karcie SIM (w formie typowej plastikowej karty bądź też wlutowanego w urządzenie modułu elektronicznego) zapewnia uwierzytelnianie, ochronę sygnalizacji i szyfrowanie danych. Pionierem we wdrażaniu i oferowaniu samorządom tej innowacyjnej technologii sieciowej jest firma Deutsche Telekom, do której należy T‑Mobile Polska2.
Rozwiązania z zakresu smart city w obszarze oświetlenia przestrzeni publicznej pomagają również efektywniej monitorować i analizować wydajności systemów oświetlenia, zapewniając dostęp do określonych informacji oraz parametrów za pośrednictwem systemu zarządzania z interfejsem dostępnym z poziomu portalu internetowego. Z kolei dzięki specjalnej aplikacji możliwe jest zdalne sterowanie wszystkimi połączonymi światłami ulicznymi – ich włączania i wyłączania, programowania schematów oświetlenia oraz określania sposobu zmniejszania jasności wszystkich lub pojedynczych lamp z poziomu komputera w centrum zarządzania. Ponadto aplikacja gromadzi powiadomienia dotyczące statusu węzłów — jeżeli lampa zużywa za dużo energii lub wypaliła się, aplikacja wygeneruje powiadomienie, które uświadomi załodze odpowiedzialnej za konserwację konieczność podjęcia działań.
Inteligentne rozwiązania dotyczą także innych mediów – chociażby ciepła. Ogrzewanie i chłodzenie budynków odpowiada za 40 proc. całej energii zużywanej w Unii Europejskiej, a około 75 proc. obiektów jest wciąż nieefektywnych energetycznie.
„Dziś jest już możliwe zdalne odczytywanie pomiarów zużycia ciepła, obniżające koszty utrzymania infrastruktury po stronie dostawców oraz komfort użytkowania dla odbiorów usługi. Podobnie jak w przypadku energii elektrycznej – automatyzacja oznaczać będzie rezygnację z tradycyjnego (czasochłonnego i drogiego) systemu kontroli i identyfikowania awarii rur czy węzłów ciepłowniczych, a zajmujących się tym dotychczas specjalistów będzie można skierować do innych działań usprawniających funkcjonowanie danej instytucji bądź spółki” – podkreśla ekspert T-Mobile, Robert Solnica.
Smart-inwestycje po prostu się opłacają
Oprócz naturalnej chęci bilansowania budżetu, rosnąca gotowość włodarzy miast na rozwiązania smart city wynika także… ze zmian w prawie – zarówno krajowym, jak i europejskim. Pierwszą jest : ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej nakładającej na samorządy obowiązek zmniejszenia zużycia prądu o 10 proc. w stosunku do średniej z 2022 roku. Raport z oszczędności energii elektrycznej kierownicy jednostek sektora finansów publicznych mają przekazać prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki.
Nad nowymi celami efektywności energetycznej prace finalizują również instytucje unijne — mają one zmniejszyć nie tylko emisje CO2, ale także roczny rachunek UE za import energii o wartości 330 miliardów euro. Nowe cele, poparte przez Parlament we wrześniu 2022 r., to zmniejszenie zużycia energii końcowej (zużywanej przed odbiorców końcowych) o co najmniej 40 proc. i zużycia energii pierwotnej (całkowitego zapotrzebowania na energię w danym kraju) o 42,5 proc.
W grę wchodzą olbrzymie pieniądze – nie tylko jako ewentualne kary za brak oszczędności, ale jako system zachęt i wsparcia dla inwestycji w innowacyjne rozwiązania zarządzania miastem. Do 2027 roku do Polski ma trafić prawie 30 miliardów euro na cele klimatyczne. Jest to doskonały moment na finansowanie zielonych i cyfrowych inwestycji w samorządach, na których barkach spoczywa odpowiednie zarządzanie tymi środkami. Finansowanie ma przyczynić się do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu, czyli pakietu inicjatyw politycznych mających na celu skierowanie państw na drogę transformacji energetycznej3. Pieniędzy na inwestycje więc nie brakuje – podobnie jak rozwiązań oferowanych przez największych operatorów telekomunikacyjnych.
Rosnące oczekiwania obywateli
Rozwiązania dedykowane dla digitalziacji samorządów poprawiają efektywność zarządzania miastem właściwie we wszystkich obszarach funkcjonowania – wszak poza wspomnianym już oświetleniem ulic mowa tu o inteligentnej gospodarce odpadkami, podnoszeniu poziomu bezpieczeństwa publicznego, monitorowaniu ciepła oraz zużycia wody w domach i instytucjach czy ułatwieniach w parkowaniu. Bardziej ekonomiczne i przyjazne środowisku gospodarowanie przestrzenią miejską to także temat rozważań i rozmów obywateli, którzy coraz częściej oceniają władze samorządowe właśnie przez pryzmat ich skuteczności w tym zakresie4.
Choć wciąż w powszechności zastosowań rozwiązań w zakresie inteligentnych miast musimy gonić najbardziej rozwinięte kraje, to liczba ośrodków w których idea smart city stała się integralną częścią ich funkcjonowania stale rośnie. W kolejnym artykule pokażemy, jak Wrocław, Zakopane, Wałbrzych czy Koszalin każdego dnia udowadniają, że bycie smart to już nie eksperyment ani ekstrawagancja, lecz konieczność wynikająca z troski o mieszkańców, środowisko i kondycję miejskiego budżetu.
Przeczytaj także: Co zyskały polskie miasta na smart inwestycjach.
1https://warszawa.naszemiasto.pl/ceny-energii-w-warszawie-trzaskowski-pol-miliarda-wiecej/ar/c1-8946335
2https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20221128STO58002/oszczedzanie-energii-dzialania-ue-dla-zmniejszenia-zuzycia-energii
3https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20221128STO58002/oszczedzanie-energii-dzialania-ue-dla-zmniejszenia-zuzycia-energii
4https://swiatoze.pl/energetyczny-rozwoj-smart-cities/
Data publikacji: 30.01.2023
